Περί Ἁμαρτίας, Μετανοίας, Πένθους καί Δακρύων. Μέρος Β΄

"ΠΑΤΡΙΚΑΙ ΝΟΥΘΕΣΙΑΙ"

ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΕΦΡΑΙΜ ΚΑΘΗΓΟΥΜΕΝΟΥ ΙΕΡΑΣ ΜΟΝΗΣ ΦΙΛΟΘΕΟΥ

4η. "Ὅπου εὕρω σε, ἐκεῖ καί κρινῶ σε". Νά ἡ ἀξία τῆς στιγμῆς· σέ εὗρεν ἐν μετανοίᾳ; Σέ ἔφθασεν ἐν ἐξομολογήσει; Σέ ἐπρόφθασε μέ τό "ἥμαρτον, Πάτερ, εἰς τόν οὐρανόν καί ἐνώπιόν σου"; (Λουκ. 15, 18). Σέ προσήγγισεν μέ τό δάκρυ τῆς γνησίας μετανοίας καί αὐτομεμψίας; Ἰδού εἰς μίαν στιγμήν χρόνου σέ κρίνει ὁ Θεός καθώς ἐλάλησεν· "πιστός ὁ Κύριος ἐν τοῖς λόγοις Αὐτοῦ" (Ψαλμ. 144,13).

Ἐάν εἰς τό ἀνάπαλιν σέ εὕρῃ, ὦ ἄνθρωπε, τότε θά ἀνοιχθοῦν τά μάτια τῆς ψυχῆς καί θά ἴδῃς τί ἐζημιώθης· ἀλλά τί τό ὄφελος! Ἅμα κρίνῃ ὁ Θεός τόν ἄνθρωπον, τότε περιττή ἡ μετάνοια· ὅταν τελειώσῃ ἡ πανήγυρις, περιττά τά πολλά λόγια· τά πᾶν ἐτελείωσε!

Ὤ, τί μέγα μυστήριον τοῦτο! Ὦ Θεέ μου, γλυκέ μου Ἰησοῦ, ἄνοιξόν μοι τά ὄμματα τῆς ψυχῆς μου, ἵνα ἴδω καθαρώτατα τοῦτο το μέγα μυστήριον τῆς αἰωνίου σωτηρίας μου, ἵνα ἑτοιμάσω ἐφόδια διά τῆς χάριτός Σου βοηθούμενος, ἵνα μή ἐν τῷ τέλει τοῦ βίου μου μεταμεληθῶ χωρίς ὄφελος. Ὡς βλέπεις, τίποτε ἀπολύτως δέν κάμνω ἀλλά ὅλος λελέπρωμαι ἀπό πάθη· δώρησέ μου δάκρυα καί μετάνοιαν ὁλόκληρον, προτοῦ νά ἔλθῃ ἡ ἐσχάτη ὥρα, καθ᾿ ἥν θά ἀκούσω τήν φωνήν Σου: "Ἑτοίμασον τά περί τοῦ οἴκου σου, ἀποθνήσκεις καί οὐ ζήσεις".

5η. Ἡ μετάνοια εἶναι ἀτέλεστος· ὅλαι αἱ ἀρεταί δύνανται μέ τήν χάριν τοῦ Θεοῦ, νά τελειοποιηθοῦν ἀπό τόν ἄνθρωπον· τήν μετάνοιαν οὐδείς δύναται νά τήν τελειοποιήσῃ, διότι μέχρι καί τῆς τελευταίας ἡμῶν ἀναπνοῆς ἔχομεν ἀνάγκην τῆς μετανοίας, διότι σφάλλομεν ἐν ριπῇ ὀφθαλμοῦ, ὁπότε ἡ μετάνοια εἶναι ἀκατάκτητος.

Ὤ, πόσον ἀγαθός ὁ Θεός! Δικαίως λοιπόν θά κολασθοῦν οἱ συναμαρτωλοί μου, διότι παρεγνώρισαν τήν ἄπειρον εὐσπλαγχνίαν τοῦ οὐρανίου Πατρός. Ἐνῷ λοιπόν ὡς ἄνθρωποι σφάλλομεν, μᾶς ἔρχεται ὀκνηρόν τό νά εἴπωμεν τό "ἥμαρτον"! Καί πῶς θά τό εἴπωμεν, ἀφ᾿ ὅσον ἔχομεν, ἐγώ πρῶτος, τήν λήθην καί τήν ραθυμίαν μέ συμβοηθόν τήν ὑπερηφάνειαν, ἰσχυρά ἐμπόδια πρός τόν δρόμον τῆς ταπεινώσεως! Μᾶς τόν ἔδειξεν ὁ Χριστός διά τοῦ Σταυροῦ Του, ἀλλά δυστυχῶς θεληματικῶς κωφεύομεν πρός μεγίστην μεταμέλειάν μας.

Ὁ χρόνος φεύγει, τά ἔτη κυλοῦν καί ὅλο καί πλησιάζομεν διά τήν αἰωνιότητα· τό βλέπομεν, ἐνῷ μία νάρκη διανοητική μᾶς δεσμεύει, ἕως νά βληθῶμεν, ἐγώ πρῶτος, εἰς τήν κόλασιν!

Ὁ Θεός μου, ὁ λυτρωσάμενος τό ἀνθρώπινον γένος ἐκ τῆς δουλείας τοῦ ἐχθροῦ, ρῦσαι καί ἡμᾶς ἀπό τήν μέλλουσαν καταδίκην, ὅταν θά ἔλθῃς νά κρίνῃς τόν κόσμον, ἀποδίδων ἑκάστῳ κατά τά ἔργα αὐτοῦ.

Εἴθε δι᾿ εὐχῶν Σου νά εὕρω ἔλεος, ὅταν κρίνεται ἡ ἐλεεινή μου ψυχή, διότι δειλιῶ ἀπαντῆσαι τῷ φοβερῷ Κριτῇ ἐλεγχόμενος ὑπό τοῦ ἰδίου μου συνειδότος.

6η. Ὑπακοή, ἐκκοπή θελήματος, αὐτομεμψία, ὑπομονή γενική, ταῦτα θεμελιώνουν τήν ψυχήν· τήν δέ θέρμην καί τόν ζῆλον τά δάκρυα διατηροῦν. Ἐάν θέλῃς ζηλωτής νά εὑρεθῇς μέχρι τέλους τοῦ βίου σου, ζήλωσον τοῦ κλαίειν διαπαντός· καί ἐάν τοιαῦτα δάκρυα ἔχῃς, μή φοβοῦ· συμπαραμένει ὁ ζῆλος τοῦ πόθου τοῦ σωθῆναι.

Τό ὕδωρ σβήνει τό πῦρ· τό ὕδωρ τό τοῦ Θεοῦ, πού ρέει ἀπό ὀφθαλμούς μετανοοῦντος, ἅπτει, οἴδαμεν, πῦρ οὐ φιλόϋλον, ἀλλά πῦρ θεϊκόν, κατακαῖον ζιζάνια ἀλλοφύλων!

7η. Νά ἀπέχῃς ἀπό ἁμαρτίαν καί νά προσπαθῇς νά φυλάττῃς τήν καθαρότητα. Νά εὔχεσαι ἐν πνεύματι ταπεινώσεως καί συντετριμμένης καρδίας. Νά διώκῃς κάθε κακόν λογισμόν, πού θά προσπαθῇ νά σε μολύνῃ, ἐπικαλούμενος τόν Ἰησοῦν Χριστόν, ὁ Ὁποῖος ἀμέσως θά ἔλθῃ εἰς βοήθειάν σου.

Εἰς μαρτύριον θά σοῦ λογισθῇ ἡ ἐνόχλησις τοῦ σατανᾶ· ὅλα ἀπό ἀγάπην ὁ Θεός τά ἐπιτρέπει, ἵνα μᾶς παιδαγωγήσῃ, νά μάθωμεν τήν σοφίαν τοῦ Θεοῦ, νά καταισχυνθῇ ὁ πειρασμός καί νά δοξασθῇ ὁ Θεός.

Ποτέ μήν ἀπελπισθῇς· ποτέ μή χάσῃς τό θάρρος σου· ποτέ μή χάσῃς τήν ὑπομονήν σου, ἀλλ᾿ ὑπόμεινον τά πάντα διά τήν ἀγάπην τοῦ Θεοῦ, ὁ Ὁποῖος δι᾿ ἡμᾶς ὑπέστη σταυρικόν θάνατον· Τόν ὕβριζαν, Τόν ἔλεγαν δαιμονισμένον καί ἄλλα πολλά· ὑπέμεινε διά τήν ἡμῶν σωτηρίαν.

Ἐνθυμοῦ τόν θάνατον· αὐτόν μνημόνευε διά παντός, ἵνα συντρίβεται ἡ καρδία σου καί γεννᾶται πένθος καί κατάνυξις καί δάκρυα· κατόπιν γίνεται μέσα εἰς τήν ψυχήν μία κατάστασις εἰρηνική, γαληνιαία καί ἡ ψυχή εὑρίσκεται εἰς ἄλλον κόσμον, μακάριον!

8η. Ἄς μετανοήσωμεν εἰλικρινά· ἄς ἐξομολογηθῶμεν καθαρά καί λεπτομερῶς. Ἄς μᾶς ἀπασχολῇ συνεχῶς τό κριτήριον τοῦ Θεοῦ καί ἡ ἀπόφασις Τούτου καί νά λέγωμεν: "Ἆράγε θά σωθῶμεν ἤ θά ἀντικρύσωμεν τά βασανιστήρια τῶν κολάσεων;" Τώρα πρέπει, καί μᾶλλον συνεχῶς νά χύνωμεν δάκρυα μετανοίας. Ἄχ, πόσον πρέπει νά μᾶς ἀπασχολῇ τό πῶς καί κατά πόσον τό ἔνδυμα τῆς ψυχῆς μας εἶναι λευκόν καί καθαρόν! Πρέπει νά τό λευκάνωμεν διαφορετικά δέν δυνάμεθα νά παρουσιασθῶμεν ἐμπρός εἰς τόν Χριστόν μας καθώς εἴμεθα.

Ἡ μελέτη τοῦ θανάτου δέν πρέπει νά μᾶς διαφεύγῃ καθόλου ἀπό τό ὡράριον τῆς μοναχικῆς ζωῆς.

9η. Πόσον πολύτιμος ὁ χρόνος τῆς ζωῆς ταύτης! Τό κάθε λεπτόν ἔχει μεγάλην ἀξίαν, διότι μέσα εἰς ἕνα λεπτόν δυνάμεθα νά σκεφθῶμεν τόσα πράγματα, εἴτε ἀγαθά εἴτε πονηρά· διότι ἕνας λογισμός κατά Θεόν μᾶς ἀνεβάζει εἰς τόν οὐρανόν καί ἕνας λογισμός διαβολικός μᾶς κατεβάζει εἰς τήν κόλασιν. Ἰδού λοιπόν, πόσην ἀξίαν ἔχει καί τό λεπτόν εἰς τήν παροῦσαν ζωήν· δυστυχῶς, ὅμως ἡμεῖς δέν τό ἐσκέφθημεν αὐτό καί περνοῦν ὧρες, ἡμέρες καί χρόνια ἄνευ κέρδους. Μά χωρίς κέρδος μόνον; Πόσην ζημίαν ἔχομεν πάθει ὅλοι μας, πρῶτος ἐγώ, καί δέν τό ἐννοοῦμεν! Μά κάποτε ὅταν θά πρόκειται νά βγῇ ἡ ψυχή μας ἀπό τό σῶμα, θά τό ἐννοήσωμεν· ἀλλά φεῦ, ἀργά πλέον· διόρθωσις δέν χωρεῖ τότε. Τώρα πρέπει νά το συνειδητοποιήσωμεν μέσα μας, τώρα νά τό ἐννοήσωμεν, πού δυνάμεθα νά βάλωμεν ἀρχήν. Νά ἐκμεταλλευώμεθα τόν πολύτιμον χρόνον τῆς ζωῆς μας καί μακάριος πράγματι ὅποιος βιασθῇ καί βάλῃ ἀρχήν· διότι μίαν ἡμέραν θά γίνῃ πλούσιος ψυχικῶς.

Ποτέ δέν εἶναι ἀργά· διότι ὁ Κύριος ἀναμένει ἕκαστον, πότε θά ξυπνήσῃ, διά νά τοῦ δώσῃ ἐργασίαν· περιμένει μέχρι τήν ἑνδεκάτην ὥραν· προσπαθεῖ μέ κάθε μέσον, ὅπως μᾶς ξυπνήσῃ.

Εὔχομαι ὅλοι μας νά ξυπνήσωμεν καί νά ἀνάψωμεν τάς λαμπάδας μας καί μέ ἄγρυπνο μάτι νά περιμένωμεν μέ ὑπομονήν, πότε θά ἔλθῃ ὁ Κύριος, ἵνα συνεισέλθωμεν εἰς τόν ὁλόφωτον Νυμφῶνα τῆς αἰωνίου μακαριότητος, εἰς τήν πανήγυριν τῶν φωτεινῶν ἀγγέλων, διά νά ψάλλωμεν μαζί των τά ἀναστάσιμα ἄσματα, πού θά μᾶς ἀνάγουν ἀπό θεωρίας εἰς θεωρίαν καί εἰς θείας ἀναβάσεις! Τότε, ὤ, τότε θά ὑπερεννοήσωμεν τί μεγάλον ἔργον ἡ βία ἐν πᾶσι καί ὅτι καλῶς ἔπραττον οἱ προεστῶτες, πού μᾶς ἐβίαζον καί μᾶς ἐπίκραινον· ἰδού τώρα τί βλέπομεν ἐδῶ! Τότε αἱ εὐχαριστίαι εἰς τόν Θεόν δέν θά ἔχουν ὅρια· τότε θά ἀποδώσωμεν ὄντως εὐχαριστίας ἀξίως τῷ Θεῷ!