Μυστικός καί μέγας τῆς Ὀρθοδόξου Οἰκουμένης ἀμπελών.
Τόν δέκατον αἰῶνα μετά Χριστόν ὁ Ὅσιος Ἀθανάσιος ὁ Ἀθωνίτης καί ὁ ἀοίδιμος ἐν βασιλεῦσι Νικηφόρος Φωκᾶς θεοφρόνως κινούμενοι, θεοσόφως δέ τήν ἱστορικήν συγκυρίαν ἑρμηνεύοντες, ἐφύτευσαν αὐτόν τόν μυστικόν καί μέγαν τῆς Ὀρθοδόξου Οἰκουμένης ἀμπελῶνα διά νά παράγη οἶνον εὐφροσύνης, προκαλοῦντα μέθην νηφάλιον τῶν θεαρέστως ἐκ τοῦ βίου μετανοούντων.
Ἕνας πολεμιστής καί ἕνας καλόγερος ὁραματίζονται καί θεμελιώνουν ἐπί γῆς μίαν οὐράνιον πολιτείαν· καί ἀρχίζει ἀπό τῶν ἡμερῶν των τό μοναχικόν ἔπος τοῦ Ἄθωνος.
Θαῦμα ἐξαίσιον, πῶς ἀπό καιροῦ εἰς καιρόν προβάλλουν εἰς τόν ὁρίζοντα τῶν αἰώνων κάποιοι, ὡς ὑπό τῆς Θείας Προνοίας προσδοκώμενοι, γεμᾶτοι ἀπό οὐρανόν καί εἰρήνην· ἔχοντες μέσα των τόν Ποιητήν τοῦ οὐρανοῦ, τόν Χορηγόν τῆς εἰρήνης, τήν ὁποίαν, χάριτι Χριστοῦ, μεταγγίζουν ἀσμένως εἰς τούς τά ἄνω καί ὑπέργεια φρονοῦντας. Εἶναι αὐτοί οἱ γενναῖοι τῶν γενναίων, ὅπου ἀνά πᾶσαν ὥραν τοῦ βίου των, ἀναμετρῶνται μέ τήν ζωήν καί τόν θάνατον· μέ τόν θάνατον καί τήν δόξαν - τό ἀνυπερήφανον κλέος· καί ἀνοίγουν δρόμους διά γενεές γενεῶν.
Μετά τήν ἐκπόρθησιν τοῦ Χάνδακος ὁ ἐλευθερωτής τῆς Κρήτης - τῆς αὐτοκρατορίας τό ἴνδαλμα, παρακαλεῖ τόν τῆς Λαύρας καί τοῦ Ὄρους δομήτορα: "Ἁγιώτατε Πάτερ, ἡ Κρήτη ἀνεκτήθη· οὐδένα πλέον νά αἰσθάνεσαι φόβον περί τῆς ἀσφαλείας τοῦ ἁγίου σου ὄρους ἐκ τῶν ἐπιδρομῶν τῶν ἀσεβῶν Ἀγαρηνῶν... κατέστρεψα αὐτούς δυνάμει τῶν τελεσφόρων εὐχῶν σου... δέομαί σου λοιπόν· οἰκοδόμησον δι᾿ ἀμφοτέρους ἡμᾶς ἐπί τοῦ ἁγίου σου ὄρους ἱερόν τι Μοναστήριον - ἄσυλον εἰρηνικόν, ἐν τῷ ὁποίῳ θά δυνηθῶμεν νά ἀπομονωθῶμεν μετά τῶν ἀδελφῶν ἡμῶν· καί εὐρύχωρον τινά Ἐκκλησίαν ἐν τῇ ὁποίᾳ ἑκάστην Κυριακήν ἡ ἡμετέρα κοινότης θά δύναται ἡνωμένη νά ἀπολαμβάνη τῆς ἐπί τῇ Κοινωνίᾳ θείας εὐφροσύνης".
Κατά ταῦτα, τόν Μάρτιον τοῦ 963μ.Χ. ἤρχισε κτιζομένη ἐν Ἄθῳ τοῦ Ἁγίου Ἀθανασίου ἡ μεγίστη Λαύρα, θείαν αὔραν πνέουσα εἰς τά πρώην "δείλαια Μελανά".
Ἐν τῷ μεταξύ ὁ ὑπασπιστής Ἀλέξιος Δαφνομήλης, ἡ φωτεινή σκιά τοῦ καλλινίκου Στρατηγοῦ Νικηφόρου, βλέποντας συνεχῶς τίς νύχτες νά σιγοκαίη ἐκεῖνο τό ἀχνό μελιχρόν φῶς τοῦ κηροπηγίου εἰς τήν σκηνήν τοῦ ἀγρυπνοῦντος καί εὐχομένου θεοσεβοῦς πολεμάρχου διερωτᾶται: -Μήπως ὁ κάθε ἄνθρωπος, ὁ κάθε διαβάτης αὐτῆς τῆς ζωῆς, ἄλλος ὀλίγον, ἄλλος πολύ φέρει μέσα του ἕνα ἀσκητήν, ἀποζητοῦντα ἐνδομύχως τόν Θεόν του;
Ἀνυποψίαστον μυστήριον, περί τοῦ τί εἶναι δυνατόν νά φέρη ἱεροπρεπῶς εἰς τήν καρδίαν του ὁ πλησίον μας, ὁ κάθε συνάνθρωπος, ὁ κάθε ἄλλος, μικρός ἤ μεγάλος. Καθότι ἀνεπαισθήτως διά τόν ἐκπεσόντα ἄνθρωπον λυτρωτικές πνοές κατέρχονται ἐκ τῆς γενετείρας, τοῦ ἀπωλεσθέντος δηλαδή Παραδείσου, τοῦ ὁποίου τήν νοσταλγίαν συμφυῆ εἰς τά σπλάγχνα του φέρει πᾶς ἀπόγονος τοῦ Ἀδάμ καί τῆς Εὔας· φέρει ἀγνοῶν.
Καί καθώς, τρόπον τινά, ἡ Παναγία διά τῶν Εἰσοδίων της εἰς τόν Ναόν ἀπεσύρθη εἰς τά Ἅγια τῶν Ἁγίων καί ἐγένετο τό ἁγίασμα τοῦ Πατρός, τό σκήνωμα τοῦ Υἱοῦ καί τοῦ Ἁγίου Πνεύματος τό ἐπισκίασμα, κατ᾿ ἀναλογίαν καί ὁ Μοναχισμός ἀποσύρεται ἐκ τοῦ κόσμου διά νά γίνῃ κοινωνός τῆς ἐν Ἁγίᾳ Τριάδι ὑπερκοσμίου θείας ζωῆς.
Οἱ πρῶτοι χριστιανοί ἀσκηταί ἐβγῆκαν ἀπό τά ἱερά κείμενα τῆς Καινῆς Διαθήκης· ἀσκηταί ἐντός- πλησίον τοῦ κόσμου. Μετά δέ τήν κατάπαυσιν τῶν διωγμῶν τῶν πρώτων αἰώνων ὅ,τι διά τῆς ἀνέσεως διεκινδύνευσε νά ἀπολέση ἡ ἐν τῷ κόσμῳ στρατευομένη Ἐκκλησία, τό περιέλαβε διά τοῦ Μοναχισμοῦ εἰς τούς κόλπους της ἡ Ἔρημος καί τό διακρατεῖ ζηλοτύπως ὡς παρακαταθήκην ἱεράν καί βεβαίαν, "ἕως ἄν ὁ Κύριος ἔλθῃ". Καί τό μαρτύριον τοῦ αἵματος διαδέχεται τό μαρτύριον τῆς συνειδήσεως. Διά τοῦ βίου αὐτοῦ τοῦ μοναχικοῦ τό ἀνθρώπινον ἀνάγεται θαυμαστῶς πρός τήν περιοχήν τοῦ θείου, καθώς ἐν Πνεύματι Ἁγίῳ, ἄλλη διάστασις τοῦ ἀκτίστου εἰσέρχεται εἰς τήν βιοτήν τῶν ἀνθρώπων, μεταμορφοῦσα τό κτιστόν καί ἀνάγουσα τούς ἐκπεσόντας ἐκ τῆς κάτω εἰς τήν ἄνω πατρίδα.
- Δύναμις ἀναστάσεως ἐγκράτεια ἐν βίῳ!
Ἡ ἄσκησις τῆς παρθενίας ψυχοσωματικῶς ἐπαναφέρει, μέ τήν χάριν τοῦ Θεοῦ, τόν ἄνθρωπον εἰς τήν προπτωτικήν ἐκείνην κατάστασιν.
Ἡ μοναχική πολιτεία ἐθεωρεῖτο καί εἶναι σαφῶς προσφορώτερον στάδιον διά τήν κάθαρσιν τῆς καρδίας καί τόν φωτισμόν τοῦ νοός διά τοῦ ἀκτίστου θείου φωτός. Ἤδη ἀπό τόν καιρόν τῶν Μεγάλων: Ἀθανασίου, Βασιλείου, Γρηγορίων, Χρυσοστόμου ὁ ὅρος "φιλοσοφία" σημαίνει νά ζῆ κανείς τήν ἐν Χριστῷ ζωήν , ἐνδυόμενος τόν Χριστόν ὡς ἐσταυρωμένον καί ἀναστάντα, διά τῆς ἀσκήσεως τοῦ μοναχικοῦ βίου, τοῦ κατ᾿ ἐξοχήν θεωρουμένου "φιλοσοφικοῦ βίου". "Οὐ γάρ ἐρημία ποιεῖ τό μόνον εἶναι, ἀλλά γνώμη φιλόσοφος". Τί δέ ἴδιον μοναχοῦ- χριστιανοῦ φιλοσόφου; Μηδέν ἔχει καί πάντα ἔχει· πάντα ἔχει καί μηδέν ἔχει, εἰ μή Χριστόν μόνον.
Μοναχός Λουκάς Φιλοθεΐτης
Βιβλίο:ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΚΟΣΜΟΣ